اکستروژن یا روزنرانی یکی از روشهای حجمی، برای تغییر شکل مواد به منظور کاهش ضخامت یا سطح مقطع آنها است که در نتیجه آن، قطعاتی با سطح مقطع صاف و عمودی تولید میشوند. جهت انجام فرایند اکستروژن، ماده اولیه موردنظر، به درون قالب اکستروژن که سطح مقطع موردنظر روی آن ایجادشدهاست، فشرده میشود و در نتیجه، قطعه اکسترود شده با سطح مقطع قالب، تولید میشود. دو مزیت این فرایند، نسبت به دیگر روشهای شکلدهی، قابلیت بالا در تولید قطعاتی با سطح مقطع پیچیده و همچنین شکلدهی مواد ترد و شکننده است، زیرا ماده در این روش، تنها تحت فشار و تنش برشی قرار میگیرد. این روش همچنین قطعاتی، با سطح مقطع بسیار باکیفیت و صاف ایجاد میکند و باعث استحکام بیشتر مواد میشود. اکستروژن میتواند پیوسته (تولید قطعات با طول زیاد) یا نیمهپیوسته (تولید چندتکهای) باشد. فرایند اکستروژن میتواند با مواد اولیههای سرد یا گرم انجام شوند. انواع موادی که اکستروژن روی آنها انجام میشود عبارتند از: فلزات، پلیمرها، سرامیکها و مواد غذایی و …
دستگاه پرس اکستروژن آلومینیوم
در این دستگاه از پیستونی قوی جهت اعمال بار یکنواخت بر قطعه مورد نظر و پرس کردن و فشار دادن آن در بدنه دستگاه استفاده میشود. از آنجایی که اصطکاک میان بدنه دستگاه و قطعه زیاد است، درجه حرارت نیز زیاد میشود؛ بنابراین لازم میشود که بدنه دستگاه هر چند بار خنک کاری شود. جهت خنک کاری از آب صابون یا روغن استفاده میشود. جنس بدنه این دستگاه باید مقاوم باشد تا بتواند تنشهای وارد بر آن را تحمل کند. جنس بدنه معمولاً از تنگستن کربوناید است.
فرایند اکستروژن، با گرم کردن آلومینیوم شروع میشود. سپس داخل مخزن دستگاه پرس قرار داده میشود. (مواد اولیه فلزی، بهصورت بیلتهای استوانهای ریختهگری شده و داخل مخزن دستگاه پرس قرار میگیرند) سپس یک قطعه حائل بین بیلت و پیستون قرار میگیرد و بیلت توسط پیستون به داخل قالب، فشرده میشود. سپس محصول اکسترود شده از سمت دیگر کشیده میشود تا صاف شود. برای بهبود خواص محصول باید روی آن فرایندهای گرم کاری و سرد کاری انجام شود.
تهیه شده در شرکت فرتاک آلوم